Jak, gdzie i kiedy szukać bursztynu?

Poszukiwanie złota Bałtyku z roku na rok staje się coraz popularniejsze. Dzieje się tak ze względu na wyjątkową wartość tego minerału. Ci, którzy dopiero zaczynają z nim swoją przygodę, często nie wiedzą, od czego zacząć. Gdzie i kiedy najlepiej szukać bursztynu? W jaki sposób to robić i jak upewnić się, że to, co się znalazło to rzeczywiście autentyk? Pytań może być znacznie więcej. W poniższym artykule przedstawimy odpowiedzi na każde z nich, tak, aby każdy mógł odpowiednio rozpocząć swoje poszukiwania.

Gdzie najlepiej szukać bursztynu w Polsce?

Najlepsze miejsca do poszukiwań bursztynu na polskim wybrzeżu znajdują się w okolicach Mierzei Wiślanej, Zatoki Gdańskiej, Wyspy Sobieszewskiej oraz na Półwyspie Helskim. Bez wątpienia najłatwiej będzie go znaleźć w miejscowościach takich jak Stegna, Jantar, czy Hel. To wyjątkowe lokalizacje ze względu na swoją historię oraz specyficzne prądy morskie. Morze Bałtyckie miliony lat temu było miejscem intensywnych procesów geologicznych. To właśnie tam znajdowały się złoża żywicy, która po zastygnięciu staje się właśnie tym cennym minerałem. Co więcej, prądy morskie i sztormy, regularnie unoszą bursztyn z dna morskiego, wyrzucając go na plaże tych miejscowości.

Wybór odpowiedniej miejscowości to oczywiście nie wszystko. Ważne jest również to, gdzie szukać surowca na samej plaży. Najlepsze efekty daje bowiem poszukiwanie w tzw. linii brzegowej, gdzie fale wyrzucają różne materiały organiczne, jak wodorosty, czy kawałki drewna. To właśnie w splątanych roślinach lub w skupiskach patyków najczęściej można znaleźć bursztyn. Warto również zwrócić uwagę na naturalne zatoczki i uskoki na piasku, gdzie minerał jest bardziej chroniony przed ponownym zabraniem przez morze. Jego kawałki często znaleźć można również w kamienistych lub żwirowych partiach plaży, gdzie zatrzymują się pomiędzy mniejszymi kamieniami.

Kiedy szukać bursztynu?

Najlepszy czas na poszukiwanie bursztynu to okres jesieni, zimy i wczesnej wiosny. Dzieje się tak, ponieważ to właśnie wtedy nad Bałtykiem najczęściej występują sztormy i burze. Niemniej jeżeli pojawią się inną porą roku, będzie to również odpowiedni moment na wyprawę. Kiedy morze jest wzburzone, fale wyrzucają bowiem duże ilości tego minerału na brzeg. Najlepszą porą dnia jest zaś wczesny poranek. Ma na to wpływ przede wszystkim brak ludzi, którzy znaleźliby by go pierwsi lub – co gorsza – po prostu zadeptali. Co więcej, decydując się na poszukiwania na długo po sztormie, ryzykuje się tym, że fale z powrotem zabiorą minerał do morza. ​

Jak znaleźć bursztyn na plaży?

Aby skutecznie poszukiwać bursztynu na plaży, nie wystarczy tylko wiedza o tym, gdzie i kiedy go szukać. Równie ważne jest korzystanie z odpowiednich narzędzi, które znacząco zwiększają szanse na znalezienie tego cennego minerału. W trakcie poszukiwań przydadzą się między innymi:

• Latarka UV – pod wpływem światła UV bursztyn świeci na niebiesko lub zielono. To z kolei znacznie ułatwia jego znalezienie, zwłaszcza w ciemności lub w stertach odpadów organicznych.
• Sito do przesiewania – do stopniowego pozbywania się piasku i dokładnego sprawdzenia, czy nie ma w nim tego, czego się szuka.
• Łopatka i grabki – przydadzą się, aby delikatnie przesuwać piasek, w miejscach, gdzie jest największe prawdopodobieństwo na znalezienie bursztynu.
• Rękawice ochronne – są niezbędne do ochrony dłoni przed skaleczeniami. Chronią także przed kontaktem z potencjalnie niebezpiecznymi materiałami, takimi jak fosfor, który może być mylony z bursztynem.
• Pojemnik na znaleziska – pozwoli zabezpieczyć minerał przed przypadkowym uszkodzeniem.
• Woda z solą w pojemniku – to prosty sposób na sprawdzenie autentyczności bursztynu.

Dlaczego warto zbierać bursztyn?

Zbieranie bursztynu to przede wszystkim pasjonujące i relaksujące hobby. Umożliwia ono odkrywanie niezwykłych skarbów, które mają nie bagatela kilkadziesiąt milionów lat. „Złoto Bałtyku” ma wartość zarówno artystyczną, jak i naukową. Często można się natknąć, na okazy zawierając inkluzje prehistorycznych roślin czy owadów. Oglądanie ich to bez wątpienia wyjątkowe doznanie. Co więcej, minerał jest również cennym surowcem wykorzystywanym w jubilerstwie i produkcji naturalnych kosmetyków. Istnieje więc sporo miejsc, gdzie można go po prostu sprzedać.

Cena bursztynu

Aktualne ceny bursztynu bałtyckiego różnią się w zależności od wielkości, jakości, koloru oraz obecności inkluzji w znalezisku. Można zatem wyróżnić kilka kategorii cenowych:

• Bursztyn drobny (mniej niż 1 g) – kosztuje około 200-300 zł za kilogram. Jest to tzw. drobnica, która nie jest tak wartościowa jak większe kawałki, dlatego często poleca się ją zostawić jako pamiątkę​.
• Średnie kawałki bursztynu (2-10 g) – ich wartość waha się od 800 do nawet 1700 zł za kilogram.
• Większe bryły bursztynu – tutaj wartość jest różna. Za kawałki ważące 20-50 g można otrzymać od 4000 do 5500 zł za kilogram. Te poniżej 200 g kosztują już blisko 10.000 zł za kg. Cięższe okazy mogą mieć wartość nawet powyżej 20.000 zł za kg.
• Rzadsze odmiany bursztynu – minerały z inkluzjami, w nietypowych kolorach jak czerń mogą być również znacznie droższe.

Unikalne właściwości lecznicze minerału

Bursztyn od wieków jest ceniony za swoje właściwości lecznicze. To wszystko dzięki zawartości kwasu bursztynowego. Uważa się, że minerał ten działa przeciwzapalnie, łagodzi bóle reumatyczne i stymuluje układ odpornościowy. Najprostszym sposobem na przekonanie się o tym samemu, jest przygotowanie nalewki. Aby ją wykonać, wystarczy zalać rozdrobniony bursztyn spirytusem i odstawić na kilka tygodni. Tak przygotowany wywar można stosować zarówno doustnie, jak i zewnętrznie, np. do nacierania bolących miejsc​

Co zrobić po znalezieniu bursztynu?

Znaleziony bursztyn można wykorzystać na kilka sposobów. Można go między innymi:

• Spieniężyć — sporo jubilerów i kolekcjonerów z przyjemnością je odkupi. Warto jednak najpierw zaznajomić się z cenami tego minerału.
• Zatrzymać jako pamiątkę – można zrobić z niego biżuterię lub po prostu odstawić do szkatułki. Dotyczy to przede wszystkim tych najmniejszych kawałków, których sprzedaż zazwyczaj się nie opłaca.
• Wykorzystać w celach zdrowotnych – można przygotować z niego np. wspomnianą nalewkę.

Przed dalszym wykorzystaniem bursztynu, niezwykle ważne jest jednak to, aby upewnić się, że naprawdę znaleziony materiał nim jest. Jak już wspomnieliśmy wcześniej, niezwykle podobny do niego jest fosfor, który może być szkodliwy.

Jak rozpoznać bursztyn bałtycki na plaży?

Aby rozpoznać bursztyn, należy zwrócić uwagę na to, aby:

• Nie był zbyt ciężki – minerał jest stosunkowo lekki jak na swoje rozmiary.
• Miał ciepły kolor – może przybierać barwy złote, żółte i miodowe. Często jest również lekko przezroczysty. Należy jednak podchodzić do tego kryterium z rozwagą, ponieważ występują również rzadkie okazy o barwie czarnej lub brązowej.
• Unosił się na słonej wodzie – większość innych surowców opadnie na dno.
• Świecił pod wpływem latarki UV – widać to zwłaszcza w nocy lub w stertach odpadów organicznych. Pod wpływem światła UV minerał błyszczy na niebiesko.
• Miał żywiczny zapach – czuć go po energicznym potarciu bursztynu.

Jak przechowywać minerał?

Po znalezieniu bursztynu niezwykle istotne jest jego odpowiednie przechowywanie. Należy mieć świadomość, że mimo swojej ogromnej wartości, materiał jest stosunkowo delikatny. Przede wszystkim nie powinien stykać się z żadnym innym twardym przedmiotem. To mogłoby go uszkodzić. Materiał nie powinien być również narażony na działanie promieni słonecznych. Te bowiem mogą spowodować jego matowienie. Decydując się na wyrobienie z niego biżuterii, warto też czyścić go specjalistycznymi ściereczkami z mikrofibry. Należy to jednak robić bez używania silnych detergentów, a jedynie z wykorzystaniem wody z niewielkim dodatkiem mydła.

Podsumowanie

Poszukiwanie bursztynu to przede wszystkim niezwykła przygoda. Znaleziony materiał można spieniężyć, wykonać z niego biżuterię lub wykorzystać do celów zdrowotnych, np. do przygotowania nalewki. Najważniejsze jest jednak upewnienie się, że znaleziony minerał, to rzeczywiście bursztyn, a nie np. niebezpieczny fosfor. Warto w tym celu skorzystać z latarki UV, czy wody z solą. Po potwierdzeniu jego autentyczności pozostało już tylko zabranie go do domu i cieszenie się nowo zdobytym skarbem.